Stress, iedereen heeft het weleens en om goed te presteren, hebben we met mate soms spanning oftewel stress ook nodig, maar wat als we teveel stress hebben?
Om te beginnen wat is stress?
Stress is de reactie op het gevoel dat je in gevaar bent, het is een vorm van spanning. Op het moment dat we een gebeurtenis als bedreigend inschatten, gaat ons zenuwstelsel automatisch voorbereiden op ‘vechten of vluchten’. In een eerste fase zullen onze bijnieren adrenaline aanmaken. Fysiek spannen spieren zich aan, onze hartslag versnelt en de bloeddruk stijgt, de ademhaling wordt sneller en hoger, je gaat transpireren, krijgt een droge mond en wordt alert en waakzamer. Andere processen die je niet direct nodig hebt gaan op een lager pitje zoals: je spijsvertering, opbouw van weefsel, maag en darm activiteiten en je insuline productie wat je bloedsuikerspiegel regelt.
Onze bijnierschors zal ook cortisol gaan aanmaken bij af en toe stress niet erg, maar bij langdurige stress blijft cortisol geproduceerd worden. Dit heeft als nadeel dat de cortisol de structuur van onze hersenen veranderd.
Dit proces wordt door Dr. Erik Scherder mooi uitgelegd als je op zijn naam zoekt op internet kan je interessante video's met uitleg vinden. Volgens Dr Scherder: start stress in de hypothalamus, deze veroorzaakt de aanmaak van cortisol, ook wel het stress hormoon genoemd, dat activeert de hippocampus, die stress hoort af te remmen (en je geheugen regelt), teveel stress leidt tot een overwerkte hippocampus en schaadt je frontale lob, die je amygdala moet remmen. Een ongeremde amygdala betekent een ontketening van negatieve emoties, wat weer stress in de hypothalamus aanwakkert.
De hippocampus heeft normaal gesproken dus een remmende werking op de hypothalamus en daarmee op de stress-as, ook wel HPA-as genoemd (Hypothalamic Pituitary Adrenal Axis). De remmende werking van de hippocampus op deze HPA-as neemt af onder invloed van de te hoge cortisolspiegels en hierdoor ontstaat er een vicieuze cirkel waarbij stress leidt tot meer stress door een toegenomen en blijvende productie van cortisol.
De verminderde werking van de hippocampus uit zich daarnaast ook in de volgende symptomen: geheugenproblemen, depressie en angststoornissen. Dit is dan ook de verklaring voor de veelal aanwezige verslechtering van geheugenfunctie en concentratievermogen bij mensen die last hebben van chronische stress en/of een burnout. De hersenen van mensen die lange tijd onder grote stress hebben gestaan, zullen na verloop van tijd een overgevoeligheid voor stressors ontwikkelen. Daardoor lokken ook kleine prikkels, enorm hevige stress- en angstreacties uit.
Onderstaand een video van TED ED - How stress affects your brain
Positieve en negatieve stress
Positieve stress is bijvoorbeeld de spanning die een plezierige gebeurtenis oproept, zoals voor een wedstrijd of voor je vakantie. Na enige tijd verdwijnt deze spanning weer en keert het lichaam terug in een toestand van rust, maar bij een nare gebeurtenis is de stress niet in jouw belang en spreken we van negatieve stress en van stressklachten. Vast staat dat vooral de negatieve spanningen een gevaar vormen voor de gezondheid, omdat zij de grootste en meer langdurige effecten hebben op het centrale en autonome zenuwstelsel. Stress heb je dus in verschillende gradaties.
Welke vormen van stress zijn er dan?
Dit is het bekende "vechten of vluchten", maar daarnaast heb je ook "bevriezen" en "tend to be a friend" reactie.
Mensen met chronische pijn ervaren helaas sowieso stress, zoals lichamelijke stress, maar ook psychische stress. Langdurige stress kan leiden tot angsten, burn-out, chronische vermoeidheid, gewrichtsproblemen, auto immuunziekte en verminderd libido, daarnaast tast stress je immuunsysteem aan waardoor infecties kunnen ontstaan en veranderd je manier van denken!
Aanhoudende stress zonder herstel mogelijkheden kan op lange termijn overgaan in bijnieruitputting hierover heb ik een blog geschreven wat je kan vinden door hier te klikken, uit diverse onderzoeken blijkt ook dat stress betrokken is bij versnelde veroudering op celniveau, verantwoordelijk is bij afnemende prestaties en social isolement en dat chronische pijn zowel een veroorzaker als gevolg kan zijn van stress.
Volgens de visie van Chaitow (Biomechanische Stress Response) is er een ophoping van de volgende reacties bij stress:
verhoogde spiertonus (spierspanning) zorgt voor opeenhoping van afvalstoffen, lokaal zuurstof tekort en oedeem
centraal zenuwstelsel wordt gebombardeerd met prikkels
dit leidt tot verhoogde sensitiviteit
bindweefselcellen nemen toe wat leidt tot verkorte fascia
de verhoogde spierspanning zorgt voor een kettingreactie in andere spieren
dat leidt tot vermoeidheid en afname in functionaliteit
het centrale zenuwstelsel verkeert in constante alarmfase
Wat leidt tot nog meer prikkels.
Best wel belangrijk dat je stress dus aanpakt en niet denkt: "ach dat is het leven, dat hoort erbij"
Hoe kan je stress nou eigenlijk herkennen?
Lichamelijk klachten: verhoogde bloeddruk, verhoogde hartslag, spierspanning, maagklachten, vermoeidheid, hoofdpijn, rugpijn, slaapproblemen
Emotionele klachten: prikkelbaar, emotioneel, lusteloos, gespannen, angstig, lusteloos, onverschillig
Gedragsmatige klachten: ongezonde leefstijl aannemen (roken, drinken), sociale contacten vermijden, minder creatief worden, (meer) overwerken, niet goed kunnen ontspannen, meer klagen, cynische houding, regelmatig verzuimen
Cognitieve klachten: slechter geheugen, concentratie problemen, niet meer kunnen multitasken, moeite met plannen, slecht prioriteiten kunnen stellen, geen besluiten kunnen nemen of minder efficiënt werken
Herken je jezelf hierin?
Kom dan in actie want als je niet ingrijpt kunnen deze signalen leiden tot chronische klachten als burn-out, chronische moeheid, spanningsproblemen, angststoornissen, maag- en darmproblemen, nek- en schouderklachten, nervositeit en depressie.
Stressklachten lossen helaas niet vanzelf op, maar wat kan je er aan doen?
Stress wordt niet gecreëerd door de mensen in je omgeving, of de omstandigheden waar je je in bevindt, maar door de manier waarop je er mee omgaat en hoe je er tegen aan kijkt!
Het meest belangrijke is ontspannen, dit kan door ontspannings-, ademhalings- en bewustwordingsoefeningen te doen. Daarnaast is voeding, gezond en gevarieerd eten van belang, evenals bewegen en buiten actief zijn, lachen, goed slapen, en leuke dingen doen waar je energie van krijgt.
Zit jij niet lekker in je vel, kom je er niet uit of heb je last van jouw lichaam?
In mijn praktijk begeleid ik mensen met stress, burn-out en psychosomatische klachten, samen gaan we kijken waar je eventueel aanpassingen kan maken te denken aan: houding, beweeg advies en coaching om beter in je vel te gaan zitten. Dit in combinatie met ademhalings- bewustzijn en ontspanningsoefeningen die je thuis kan doen of samen, massage indien nodig om te ontspannen en je leert mindfulness.
Jij zal hier zelf ook actief en kritisch naar jezelf moeten kijken, ik help je, maar uiteindelijk zal je het zelf moeten doen! We kijken naar je leefstijl, werk, thuissituatie, je dag indeling en gaan samen kijken waar we winst kunnen halen, ook zal je huiswerkopdrachten krijgen, waar je actief en open-minded mee aan de slag moet.
Indien nodig kan het zijn dat ik je doorverwijs, ik ben geen arts, fysio. Door ruim 27 jaar ervaring in de sport en massage branche, heb ik wel de nodige kennis en mij de laatste jaren verdiept in deze klachten wegens mijn eigen traject van chronische klachten, stress en burn-out en ben ik psychosomatische trainer.
Dus heb jij stress, druk, even geen orde of je weet dat je dingen moet veranderen, maar je weet gewoon niet waar je moet beginnen of hoe je moet beginnen! Hier kan ik jou bij helpen en geef jou de tools en help je een begin te maken om weer rust en balans te krijgen, of te spiegelen en te kijken wat nou echt nodig is op dit moment. We maken samen een plan van aanpak. In overleg kan ik aan huis komen en soms kunnen coaching sessies ook buiten plaatsvinden.
Nieuw om meer inzicht te krijgen en patronen te doorbreken is familie opstellingen en systemisch werken, ook hiervoor kan je in mijn praktijk terecht!
In 1 van mijn nieuwere blogs schrijf ik over de invloed van stress op histamine en waarom het dus ook goed is om naar je voeding te kijken, omdat cortisol invloed heeft op opstapeling van histamine. Hier staat ook het Histamine intolerantie plan in, zodat je direct aan de slag kan en hierover meer komt te weten.
Momenteel ben ik met een jaartraining bezig en kan je binnenkort terecht voor: De Pijn Reset Methode! Een compleet totaal programma van 6 a 8 weken waarin jij pijn vrij kan worden! Meer weten? Vraag dan alvast een gratis vrijblijvend adviesgesprek aan en pak de regie van jouw leven weer in handen!
Warme groet,
Kiki Kemp
Bij Praktijk Carenetics Nieuwegein kan je terecht voor:
Massagetherapie, coaching, (familie) opstellingen, personal training, ademwerk en mindfulness.
Massages, van ontspanning tot klachtenbehandeling
Alles kan worden gecombineerd voor een behandeling op maat.
Coaching bij stress, burn-out, psychosomatische klachten, chronische pijn, SOLK, RSI, CANS en fibromyalgie.
Personal training voor dames met (chronische) pijnklachten, om inactiviteit te stoppen en waar een sportschool net een brug te ver is.
Beter in je vel, rust in je hoofd!
Praktijk Carenetics
06-12130115 / 030-6664100
Mijn andere blogs over onder andere adembewustzijn (met audio), Intermittent Fasting of een heerlijke linzensoep recept (met gratis E-book, prikkelbare darm opgelost) vindt je door hier te klikken.
Bronnen: Triggerpointcoach opleiding psychosomatisch trainer by Hanneke Heij, Dr. Scherder, Chaitow, artikelen over stress en burn-out, en mijn eigen ervaring en onderzoeken.
#stress #burnout #pijnklachten #nieuwegein #educatie #klachtenbehandeling #coaching #blog #bewustzijn